De Nederlandse overheid en energiebedrijven kijken verlekkerd naar het IJssel- en Markermeer om er windmolens en zonnepanelen te plaatsen. Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk – waaronder Sportvisserij Nederland – is hier faliekant op tegen, hoezeer zij het belang van de energietransitie ook erkent.
Windmolens leveren niet alleen energie, maar verstoren ook vogels terwijl er zelfs vogels tegenaan kunnen vliegen. Bovendien verkleinen zonnepanelen en windmolens het oppervlak dat voorziet in vogelvoedsel en -rustgebied. Grote velden drijvende zonnepanelen kunnen van negatieve invloed zijn op het leefgebied van vissen en het leven onder water. En dat terwijl het IJsselmeer nu al niet voldoet aan de internationale beschermingsdoelen. Windmolens en zonnepanelen moeten in eerste instantie niet worden geplaatst in een beschermd Natura-2000 gebied. Locaties langs bestaande infrastructuur en bedrijfsterreinen zijn veel geschikter voor zonnepanelen en windmolens.
Natura2000
Het IJsselmeergebied (het IJsselmeer, Markermeer en de Randmeren) is zó waardevol dat het de internationale status Natura2000-gebied heeft. Dankzij het grote oppervlak is het voor vis een belangrijk paai-, opgroei- en leefgebied. Vogels komen er het hele jaar volop. In de nazomer zijn er de honderdduizend futen, zwanen, eenden en ganzen die in de veiligheid van het open grote water hun verenpak verwisselen en ‘s winters arriveren vele tienduizenden vogels die in het hoge noorden broeden en in het IJsselmeergebied overwinteren. De internationale status van het IJsselmeergebied verplicht Nederland goed voor de IJsselmeervis en -vogels te zorgen.
Vis- en vogelbelangen
Niet alleen de windmolens en zonnepanelen, maar ook de beroepsvisserij, zandwinning en de vele andere toekomstplannen voor het IJsselmeergebied baren de Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk zorgen. Met financiële steun van de Nationale Postcode Loterij worden vis- en vogelbelangen uitdrukkelijk bij overheden en andere organisaties onder de aandacht gebracht. Dat heeft succes: de visserij op spiering – belangrijk voedsel voor veel vogelsoorten – is al gestopt en recreatie wordt beter ‘gezoneerd’ om de natuur voldoende rust te bieden. Een blijvend punt van zorg zijn het onnatuurlijk peilbeheer en de harde dijken in het IJsselmeergebied. Daardoor zijn er nauwelijks geleidelijke, zachte landwaterovergangen met ondiep water waar vissen kunnen paaien en waar vogels voedsel vinden.
Balans
Voorbeeldprojecten kunnen voor extra bewustwording bij beleidsmakers zorgen. Zo worden samen met Staatsbosbeheer op twee plaatsen aan de Noord-Hollandse Markermeerkust vooroevers met een eigen peilbeheer ontwikkeld die als paai- en opgroeigebied voor vis kunnen dienen. Zo wordt duidelijk dat flinke natuurwinst mogelijk is zonder de waterveiligheid of zoetwatervoorziening aan te tasten. Het IJsselmeergebied verdient die balans.